در دستگاه‌های الکتریکی، اغلب از سیم‌های مفتولی و رشته‌ای استفاده می‌کنند. در حالی که سیم رشته‌ای از چندین سیم نازک‌تر که به هم پیچیده شده‌اند تا یک دسته تشکیل دهند، تشکیل شده است، سیم‌های مفتولی دارای یک هسته صلب هستند. هر کدام مزایای منحصر به فردی دارند و بهترین گزینه برای یک کاربرد خاص هستند...

سیم‌های رشته‌ای (افشان) چیست؟

سیم‌های رشته‌ای به دلیل اینکه به صورت دسته‌ای هستند، انعطاف‌پذیرتر، پیچیده‌تر و ظریف‌تر هستند. آن‌ها در داخل ساختمان‌ها، زمانی که خم شدن و پیچاندن برای اتصال قطعات الکتریکی، مانند بردهای مدار، کابل‌های بلندگو، ابزارهای الکترونیکی و غیره لازم است، به خوبی کار می‌کنند. به عنوان مثال، سیم رشته‌ای به دلیل خم شدن مداومی که در آنجا رخ می‌دهد، بهترین استفاده را در درب خودرو دارد.

سیم مفتولی چیست؟

سیم مفتولی بادوام‌تر، سنگین‌تر، مقاوم در برابر خوردگی، مستحکم‌تر و قادر به تحمل حرکت مکرر اما جزئی است. از آنجایی که انتقال برق از طریق سازه ساختمان مستلزم جریان بالا، حرکت کم و دوام طولانی مدت است، این یک کاربرد عالی برای سیم مفتولی است.

سیم‌های مفتولی در مقابل سیم‌های رشته‌ای: تفاوت‌های اصلی

بررسی مزایا و معایب دو نوع سیم کاملاً متفاوت هنگام مقایسه سیم‌های رشته‌ای و مفتولی ضروری است. گزینه‌ها از طریق مقایسه بر اساس چگونگی ارتباط ویژگی‌های منحصر به فرد سیم‌ها با کاربرد مورد انتظار و الزامات پروژه، کاهش می‌یابند. ابتدا باید تصمیم بگیرید که آیا استانداردهای مقاومت در برابر آب و هوا، خاصیت ارتجاعی و مقاومت در برابر شکافتن یا قطع شدن برای کاربرد شما اعمال می‌شود یا خیر. سپس مشخص کنید که کدام سیم به بهترین وجه این الزامات را برآورده می‌کند.

از جمله تفاوت‌های اصلی بین سیم مسی مفتولی و رشته‌ای می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

ظرفیت جریان سیم‌های رشته‌ای در مقابل سیم‌های مفتولی: ضخامت بیشتر سیم‌های مفتولی منجر به مساحت سطح کمتری برای اتلاف می‌شود. در سیم‌های رشته‌ای، سیم‌های نازک‌تر به دلیل رشته‌های منفرد، دارای شکاف‌های هوایی و مساحت سطح بزرگتری هستند که منجر به افزایش اتلاف می‌شود. سیم تک رشته‌ای هنگام تصمیم‌گیری بین سیم مفتولی و رشته‌ای برای سیم‌کشی مسکونی، ظرفیت جریان بیشتری ارائه می‌دهد.

مسیریابی: سیم‌های رشته‌ای انعطاف‌پذیرتر و خم‌شونده‌تر از سیم‌های مفتولی هستند و عبور آنها از موانع را ساده‌تر می‌کند.

انعطاف‌پذیری: سیم‌های رشته‌ای انعطاف‌پذیرتر هستند و می‌توانند خمش و ارتعاش بیشتری را بدون شکستن تحمل کنند. در شرایطی که حرکت یا ارتعاش زیادی وجود دارد، سیم‌های مفتولی ممکن است نیاز به تعویض بیشتر از سیم‌های رشته‌ای داشته باشند.

هزینه: سیم مفتولی از سیم رشته‌ای مقرون به صرفه‌تر است زیرا هزینه‌های تولید آن بسیار کمتر است.

سهولت تولید: تولید سیم مفتولی به دلیل تک رشته‌ای بودن به طور قابل توجهی آسان‌تر است. برای پیچاندن سیم‌های نازک‌تر به یکدیگر و تشکیل سیم‌های رشته‌ای، به روش‌های تولید دشوارتری نیاز است. 

فاصله: سیم‌های مفتولی برای مسافت‌های طولانی‌تر ترجیح داده می‌شوند زیرا اتلاف جریان کمتری دارند. سیم‌های رشته‌ای با طول‌های کوتاه‌تر عملکرد خوبی خواهند داشت.

برتری: هنگام تصمیم‌گیری بین سیم رشته‌ای و مفتولی، هیچ برنده مشخصی وجود ندارد. هر انتخابی در شرایط خاص مزایای منحصر به فردی دارد. البته با توجه به مبحث 13 مقررات ملی ساختمان استفاده از سیم های مفتولی تا مقطع 10 میلی متر مربع با عایق PVC در سیمکشی ساختمان اجباری است و در صورت استفاده از سیم های افشان می بایست در محل اتصال سرسیم به پریز/کلید/ترمینال ها حتماً لحیمکاری و یا از سرسیم مناسب (سرسیم گلویی) استفاده شود.

ظرفیت سیم‌های مفتولی و رشته‌ای برای حمل جریان

اگر قطر هر دو سیم یکسان باشد، سیم تک رشته‌ای(مفتولی) جریان بیشتری نسبت به سیم چند رشته‌ای حمل می‌کند. این به دلیل شکاف هوایی است که بین رشته‌های هادی سیم چند رشته‌ای وجود دارد و باعث می‌شود سطح مقطع آن بزرگتر از سیم تک رشته‌ای باشد. به همین دلیل، یک برقکار باید بسته به ضخامت سیم و ظرفیت جریان مورد نیاز برای کاربرد مورد نظر، اندازه سیم مناسب را انتخاب کند.

یکی دیگر از اتفاقات در جریان AC با فرکانس، اثر پوستی است که در آن جریان به جای کل هادی، روی سطح بیرونی هادی جریان می‌یابد. برای انتقال توان بالا، این کار را با استفاده از سیم‌های رشته‌ای انجام می‌دهند. با این حال، در مورد سیم مسی (تا 10 میلی‌متر) که برای سیم‌کشی خانگی با فرکانس 50/60 هرتز استفاده می‌شود، اثر پوستی ممکن است نادیده گرفته شود.