سلام بر همه دوستان اسمارت کامپ، در این مقاله قصد داریم شما را با نحوه تست ترانزیستورهای دوقطبی (BJT) از نوع NPN یا PNP به کمک مولتی مترهای دیجیتال آشنا کنیم. همانطور که می دانیم مولتی مترهای دیجیتال (DMM) را می توان برای آزمایش و تشخیص طیف گسترده ای از مدارها و قطعات استفاده کرد. یکی از مهارت های مفید این است که بدانید چگونه ترانزیستور را با استفاده از مولتی متر دیجیتال آزمایش کنید. 

برای مشاهد عملی تست به پیج اینستاگرامی ما به آدرس smartcomp_ir@ مراجعه کنید.

 

خوشبختانه، استفاده از یک DMM برای بررسی اولیه صحت و سقم یک ترانزیستور دوقطبی NPN یا PNP مشکوک، کار ساده و سریعی است. برخی از مولتی مترها دارای عملکرد تست ترانزیستور داخلی هستند، به سادگی ترانزیستور خود را در سوکت مولتی متر قرار دهید و دستگاه را روی حالت صحیح تنظیم کنید. احتمالاً اطلاعاتی مانند بهره (hFE) را دریافت خواهید کرد که می‌تواند در برگه داده بررسی شود. اگر مولتی متر شما عملکرد تست ترانزیستور را ندارد، نگران نباشید - ترانزیستورها را می توان به راحتی با تنظیم تست "Diode" بررسی کرد. 

چگونگی تست ترانزیستور

برای حصول نتایج دقیق تست، ترانزیستور را از مدار خارج کنید.

مولتی متر را در حالت تست دیود قرار دهید:

تست در حالتی که نام پایه ها را می دانید:

مرحله 1: (بیس به امیتر)

سر مثبت را از مولتی متر (سیم قرمز) به بیس (B) ترانزیستور متصل کنید. سیم منفی (سیم سیاه) را به امیتر (E) ترانزیستور وصل کنید. برای یک ترانزیستور NPNسالم، مولتی متر باید افت ولتاژ بین 0.45 ولت تا 0.9 ولت را نشان دهد. اگر ترانزیستور PNP را آزمایش می کنید، باید "OL" (Over Limit) را ببینید.

مرحله 2: (بیس به کلکتور)

سر مثبت را روی بیس (B) نگه دارید و سر منفی را روی کلکتور (C) قرار دهید.

برای یک ترانزیستور NPN سالم، متر باید افت ولتاژ بین 0.45 ولت تا 0.9 ولت را نشان دهد. اگر ترانزیستور PNP را آزمایش می کنید، باید "OL" (Over Limit) را ببینید.

مرحله 3: (امیتر به بیس)

سر مثبت را از مولتی متر به امیتر (E) ترانزیستور وصل کنید. سیم منفی را به بیس (B) ترانزیستور متصل کنید.

برای یک ترانزیستور NPN سالم، باید "OL" (Over Limit) را ببینید. اگر ترانزیستور PNP را آزمایش می کنید، مولتی متر باید افت ولتاژ بین 0.45 ولت تا 0.9 ولت را نشان دهد.

مرحله 4: (کلکتور به بیس)

سر مثبت را از مولتی متر به کلکتور (C) ترانزیستور متصل کنید. سیم منفی را به بیس (B) ترانزیستور وصل کنید.

برای یک ترانزیستور NPN سالم، باید "OL" (Over Limit) را ببینید. اگر ترانزیستور PNP را آزمایش می کنید، مولتی متر باید افت ولتاژ بین 0.45 ولت تا 0.9 ولت را نشان دهد.

مرحله 5: (کلکتور به امیتر)

سیم مثبت را به کلکتور (C) و منتهی سیم منفی را به امیتر (E)متصل کنید - یک ترانزیستور NPNیا PNP سالم "OL"/Over Limit را روی متر نشان می دهد. لیدها را عوض کنید (مثبت به امیتر و منفی به کلکتور) - یک بار دیگر، یک ترانزیستور NPN یا PNP سالم باید "OL" را بخواند.

اگر ترانزیستور دوقطبی شما برخلاف این مراحل اندازه گیری کرد، آن را معیوب در نظر بگیرید.

همچنین ممکن است بتوانید از افت ولتاژ برای تعیین اینکه کدام سر امیتر در یک ترانزیستور بدون علامت است استفاده کنید، زیرا اتصال بیس امیتر معمولاً دارای افت ولتاژ کمی بالاتر از اتصال بیس کلکتور است.

به یاد داشته باشید: این آزمایش فقط تأیید می کند که ترانزیستور اتصال کوتاه یا اتصال باز نیست، تضمین نمی کند که ترانزیستور در پارامترهای طراحی شده خود کار می کند. فقط این آزمایش به تصمیم گیری در مورد نیاز به "تعویض" یا "سالم" بودن ترانزیستورهای دوقطبی کمک می کند.

 - شما باید از روش دیگری برای تست ترانزیستورهای FET استفاده کنید.

تست در حالتی که نام پایه ها را نمی دانید:

  1. پروب مشکی را به یکی از پایه های ترانزیستور ببندید.

  1. پراب قرمز به هر یک از 2 پایه یگر متصل کنید.
  2. اگر نمایشگر با لمس هر یک از لیدها مقاومت بالایی نشان می دهد، شما بیس را پیدا کرده اید (و یک ترانزیستور NPN سالم دارید).

  • اگر صفحه نمایش مولتی متر 2 عدد مختلف را برای 2 پایه دیگر نشان می دهد، پروب سیاه رنگ را به پایه دیگری از ترانزیستور ببندید و آزمایش را تکرار کنید.
  • پس از بستن پروب سیاه به هر یک از 3 پایه، اگر هنگام لمس 2 لید دیگر با پروب قرمز، همان مقاومت بالا را دریافت نکردید، یا ترانزیستور معیوبی دارید یا ترانزیستور از نوع PNP است.
  • پروب مشکی را بردارید و به جایش پراب قرمز را روی پایه اول ببندید.

  1. پراب سیاه را روی هر یک از 2 پایه دیگر ترانزیستور حرکت دهید.
  2. اگر نمایشگر با لمس هر یک از لیدها مقاومت بالایی نشان می دهد، بیس را پیدا کرده اید (و یک ترانزیستور PNP سالم دارید).
  3. اگر صفحه نمایش 2 عدد مختلف را برای 2 پایه دیگر نشان می دهد، پروب قرمز رنگ را به یک پایه دیگر ببندید و آزمایش را تکرار کنید.

  • پس از بستن پروب قرمز به هر یک از 3 پایه ترانزیستور، اگر هنگام لمس 2 پایه دیگر با پروب مشکی، همان مقاومت بالا را دریافت نکنید، ترانزیستور PNPمعیوبی دارید.

فهم ترانزیستور دو قطبی

یک ترانزیستور دو قطبی (BJT) اساساً 2 دیود است که یک سر مشترک دارند. انتهای مشترک را بیس و 2 سر دیگر را امیتر و کلکتور می گویند.

کلکتور جریان ورودی را از مدار می پذیرد، اما نمی تواند جریان را از طریق ترانزیستور بفرستد تا زمانی که بیس اجازه دهد.

امیتر جریانی را به مدار می فرستد، اما تنها در صورتی که بیس به کلکتور اجازه دهد جریان را از ترانزیستور به امیتر منتقل کند.

بیس مانند یک دروازه عمل می کند. هنگامی که جریان کمی به بیس اعمال می شود، دروازه باز می شود و جریان زیادی می تواند از کلکتور به امیتر جریان یابد.

ترانزیستورها ممکن است توسط پیوندها یا اثرات میدانی کار کنند، اما هر دو در دو نوع اصلی هستند.

یک ترانزیستور NPN از یک ماده نیمه هادی مثبت (نوع P) برای بیس و از مواد نیمه هادی منفی (نوع N) برای کلکتور و امیتر استفاده می کند. در نمودار مدار شکل زیر، امیتر در یک ترانزیستور NPN با فلش به سوی بیرون نشان داده شده است 

یک ترانزیستور PNP از مواد نوع N برای بیس و از نوع P برای امیتر و کلکتور استفاده می کند. ترانزیستور PNP یک امیتر را با فلش به سمت داخل نشان می دهد .

برای مشاهد عملی تست به پیج اینستاگرامی ما به آدرس smartcomp_ir@ مراجعه کنید.