سلام بر شما، امیدواریم حالتون عالی باشه. در این آموزش، ما در مورد رمزگشا (دیکدر) TTL به شماره 74LS138صحبت می کنیم. همانطور که می دانید رمزگشاها بلوک های سازنده دستگاه های الکترونیکی دیجیتالی زیادی هستند. این مدارهای الکترونیکی برای اهداف مختلفی مانند آدرس دهی حافظه، مالتیپلکس کردن سیگنال و تولید سیگنال کنترل استفاده می شوند. این تراشه ها انواع مختلفی دارند و ما در این مقاله راجع به یک نوع دیکدر 3 به 8 صحبت می کنیم.

دیکدر 3 به 8 چیست؟

دیکدر 3 به 8 ماژول الکترونیکی است که سه ورودی گرفته و بر اساس ترکیب آنها یکی از هشت خروجی خود را ارائه می دهد. به عبارت ساده رمزگشای 3 خط به 8 خط، سه ورودی دریافت می کند و ترکیب باینری ورودی خود را می خواند. در نتیجه یک خط در خروجی رمزگشا را فعال می کند. در اینجا مفاهیم اساسی برای درک عملکرد آن وجود دارد:

ورودی باینری در دیکدر 3 به 8

یک رمزگشای 3 به 8 خطی دارای سه پایه ورودی است که معمولاً به صورت A، B و C نشان داده می شوند. اینها با سه بیت کد باینری مطابقت دارند. اصطلاح باینری به این معنی است که این رقم فقط می تواند 0 یا 1 باشد و هیچ رقم دیگری مجاز نیست. این بیت ها می تواند بیت های خام کاربر باشد یا می تواند سیگنال خروجی از تجهیزی در مدار باشد که به ورودی رمزگشا تبدیل شده است.

خروجی های دیکدر 3 به 8:

دیکدر 3 به 8 دارای هشت پایه خروجی ممکن است. این خروجی ها معمولاً با Y0، Y1، Y2،...، Y7 نشان داده می شوند و در هر ورودی مشخص فقط یک خروجی در یکی از این پایه ها به دست می آید. خروجی بستگی به ترکیب باینری ورودی اعمال شده به آن دارد. 

عملکرد دیکدر 3 به 8:

همانطور که قبلا ذکر شد، ترکیب ورودی باینری، خروجی را تعیین می کند. تنها یکی از هشت پایه خروجی رمزگشا بالا می‌رود، یعنی فقط یک خروجی مقدار یک دارد و بقیه صفر هستند. پایه فعال HIGH در نظر گرفته می شود و همه پین های دیگر غیر فعال LOW هستند.

جدول درستی دیکدر 3 به 8

جدول درستی همه ورودی ها و خروجی های ممکن رمزگشای 3 به 8 در اینجا آورده شده است:

در اینجا،

MSB= با ارزش بیت از نظر جایگاه مکانی منطقی

LSB= کم ارزش ترین بیت از نظر جایگاه مکانی منطقی

معرفی دیکدر 74LS138

74LS138یک آی سی مدار مجتمع محبوب است که معمولاً از آن به عنوان رمزگشای 3 به 8 خط استفاده می شود. این تراشه یکی از اعضای 74LS است. 74LS گروهی از تراشه‌های منطقی ترانزیستوری (TTL) هستند. ویژگی اصلی این آی سی دریافت سه ورودی و ارائه سیگنال به صورت خودکار بر روی یک پایه خروجی بر اساس ورودی های باینری است. علاوه بر ورودی، خروجی و عملکرد 74LS138، برخی از ویژگی های اضافی نیز در زیر ذکر شده است:

ویژگی های 74LS138

74LS138دارای ویژگی آبشاری است که به این معنی است که دو یا چند 74LS138 می توانند به یکدیگر متصل شوند تا تعداد خطوط خروجی افزایش یابد. مدار به گونه ای تنظیم شده است که خروجی یک آی سی 74LS138 به ورودی دیگری تبدیل می شود و در نتیجه بیش از یک آی سی می توانند با هم کار کنند.

ساختار این آی سی به گونه ای طراحی شده است که عملکرد با سرعت بالا را فراهم می کند. این کار به این دلیل انجام می شود که قرار است دیکدرها ورودی را خیلی سریع رمزگشایی کنند که خروجی آن ممکن است عملکردهای دیگر مدارها را تحریک کند.

LS در 74LS138نشان می دهد که تراشه از تکنولوژی شاتکی کم مصرف استفاده می کند، بنابراین، می توان آنها را در منبع تغذیه 5 ولت کار کرد. این تراشه برای مدارهای الکترونیکی چندگانه ایده آل بوده و برای دریافت توان دقیق نیازی به تجهیز اضافی ندارند.

این آی‌سی‌ها در بسته‌های مختلف عرضه می‌شوند و کاربران می‌توانند بسته به مداری که از آن استفاده می‌کند، مجموعه مناسبی از آی‌سی را انتخاب کنند. دو بسته رایج این آی سی در ادامه آورده شده است:

DIP (بسته پایه خطی دوطرفه)

SOP (بسته طرح کوچک)

پیکربندی پایه های آی سی 74LS138

قبل از استفاده از هر آی سی در مدار، مهم است که پایه های آن را بدانید. 74LS138دارای ساختار 16 پین است که در اینجا نشان داده شده است:

نام دقیق و ویژگی های این پایه ها را می توان با جدول زیر مطابقت داد:

پین های 4، 5 و 6 پین های فعال کننده تراشه نامیده می شوند. اینها به عنوان پین های G2A، G2B و G1 برچسب گذاری شده اند. از این میان، G2A و G2B به عنوان پین‌های فعال پایین ( Active LOW) در نظر گرفته می‌شوند، به این معنی که این پین‌ها تنها زمانی فعال هستند که به سمت صفر کشیده شوند. از سوی دیگر، G1 یک پایه فعال بالا (Active HIGH) در نظر گرفته می شود. از این رو خروجی را تنها زمانی فعال می کند که به یک منطقی (5ولت) بالا کشیده شود.